در دوخت پته از چه وسایلی استفاده می‌شود؟
- پارچه پته یا عریض: همان طور که اشاره کردیم پایه و اساس کار پته‌دوزی، عریض است که معمولاً از جنس پشم، کرک یا ابریشم است و به‌عنوان زمینه‌ای برای دوخت نقوش استفاده می‌شود.
- سوزن: سوزن‌های مخصوص پته‌دوزی باید از نوعی باشند که به‌راحتی از پارچه عبور کنند و بتوانند نخ‌های پشمی، کرک یا ابریشمی را در دوخت‌های متنوع به کار ببرند.
- نخ: نخ‌های مورد استفاده در پته‌دوزی معمولاً رنگی و از جنس پشم، کرک، یا ابریشم هستند. این نخ‌ها در رنگ‌های متنوعی وجود دارند که از رنگ‌های طبیعی حیوانی و گیاهی به دست می‌آیند.
- قیچی: برای بریدن نخ‌ها و اصلاح لبه‌های پارچه نیاز به قیچیِ تیز است.
- چرخ خیاطی (در برخی موارد): گاهی اوقات برای مراحل آماده‌سازی پارچه یا اتصال قطعات دوخته‌شده به یکدیگر از چرخ خیاطی استفاده می‌شود؛ اگرچه بیشتر کارها به‌صورت دستی انجام می‌شود همین که با دست انجام می‌شود، زیباست.
- گلدوزی کردن: برای طراحی و پیاده‌سازی نقوش پیچیده و زیبا، گاهی از تکنیک‌های گلدوزی نیز بهره گرفته می‌شود.
دوخت‌های مورد استفاده در پته‌دوزی
دوخت قلاب‌دوزی
این دوخت که با استفاده از قلاب انجام می‌شود، برای ایجاد بافت‌ها و نقوش برجسته و حجیم در پته‌دوزی به کار می‌رود. دوخت قلاب‌دوزی بافت و ظرافت خاصی به آثار پته می‌بخشد.
دوخت بخیه
دوخت بخیه برای جزئیات ریز و دقیق نقوش به کار می‌رود و به هنرمند اجازه می‌دهد تا جزئیات دقیق‌تری را در کار خود به کار ببرد.
رودوزی
رودوزی یکی از اصلی‌ترین و پایه‌ای‌ترین دوخت‌ها در پته‌دوزی است. این دوخت برای پُر کردن نقوش و ایجاد زمینه‌های رنگی یکدست و زیبا روی پارچه استفاده می‌شود. رودوزی با دقت و ظرافت خاصی انجام می‌شود تا طرح‌های دوخته‌شده، ظاهری صاف و زیبا داشته باشند.
پتک دوزی
پتک دوزی، اغلب به دوخت‌هایی اشاره دارد که برای ایجاد بافت‌ها و افکت‌های برجسته روی پارچه به کار می‌روند. این نوع دوخت می‌تواند برای تأکید بر جزئیات خاصی در طرح استفاده شود و بافتی متفاوت به کار دوخته‌شده می‌بخشد.
برگ دوزی یا سرخس‌دوزی
برگ دوزی در هنر پته‌دوزی، یکی از تکنیک‌های زیبا و پرکاربرد است که به خلق نقوش طبیعت و به ویژه برگ‌ها در آثار هنری اختصاص دارد. این شیوه دوخت پته با استفاده از بخیه‌های مورب و شویدی به‌صورت کوتاه و بلند، نه‌تنها زیبایی طبیعت را به تصویر می‌کشد، بلکه بافت و عمق خاصی به کار می‌بخشد.
در تکنیک برگ دوزی، هنرمند با استفاده از بخیه‌های مختلف و تغییر طول آنها، تنوعی از شکل‌ها و اندازه‌های برگ‌ها را ایجاد می‌کند. بخیه‌های مورب، که با زاویه خاصی نسبت به کناره‌های پارچه اجرا می‌شوند، به همراه بخیه‌های شویدی که بلندی و کوتاهی آنها تغییر می‌کند، امکان بازآفرینی دقیق و زنده‌ای از برگ‌ها در طبیعت را فراهم می‌آورد. این دو نوع بخیه به هنرمند اجازه می‌دهند تا با دقتی بالا، جزئیات و بافت‌های موجود در برگ‌های واقعی را به تصویر بکشد.
این دوخت‌ها هر کدام به نوبه خود در ایجاد طرح‌های پته‌دوزی نقش بسزایی دارند و به هنرمند اجازه می‌دهند تا با استفاده از تکنیک‌های مختلف، آثاری چشم‌نواز و غنی از لحاظ بافت و طرح ایجاد کند.
نتیجه داستان
این همه از زیبایی و اصالت پته‌دوزی گفتیم. هر نقش روی پارچه، حرفی برای گفتن دارد. نقش‌ها انگار احساس و هیجان دارند. اگر این هنر فراموش شود، انگار که بخش از هویت ما فراموش شده است. جای پته در گوشه‌ای از خانه تک‌تک ایرانی‌ها خالی‌ست.